مقدمه
در پروژه های بزرگ نظیر راه سازی، جاده کشی، مجتمع های تجاری، فرودگاه ها، کارخانه ها و … پلانهای مادری تحت عناوین [General Plan] یا [General Arrangement Plan] وجود دارد که کلیات طرح را در مقیاس کلان نمایش می دهد. در این نقشه ها، ارتباط بین فازهای پروژه و حد و مرز پروژه با همجواریها مشخص می گردد. شکل زیر نمونه ای از یک پلان مادر که برای یک کارخانه بهمراه توپوگرافی منطقه ترسیم شده، نشان داده است.
در نقشه بالا تمام اجزاء مانند توپوگرافی منطقه، آبراهه ها، طرح جامع [Master Plan] کارخانه، راه های دسترسی، خاکریزی و خاکبرداریها یکجا ترسیم شده است. بوسیله این نقشه می توان کل محدوده پروژه را در ارتباط با هم مورد بررسی قرار داد.
یکی از روش های ساده جهت تنظیم چنین نقشه هایی استفاده از نرم افزار Google Earth (جهت دانلود و نصب کلیک کنید) است. همچنین برای ایجاد تبادل دیتا بین محیط های اتوکد و گوگل ارث و دستگاه جی پی اس نیاز به نوعی نرم افزار می باشد که یکی از ساده ترین و پر کاربردترین آنها نرم افزار Expert GPS نام دارد که در این مقاله به آموزش و نحوه کار با آن پرداخته می شود. اما قبل از آن مختصری راجع به سیستم مختصات بدانیم.
سیستم مختصات UTM
محیط برنامه اتوکد (در حالت دو بعدی) دارای مختصات کارتزین X و Y است که قابل سازگاری با سیستم مختصات جهانی UTM می باشد. حالا سوال اینجاست که واژه UTM چیست و چه معنایی دارد؟
واژه اختصاری UTM مخفف Universal Transverse Mercator می باشد. در این سیستم مختصاتی، کره زمین بر اساس شکل زیر به 60 مربع یکسان [Zone] تقسیم شده که برای هر [Zone] نقاط داخل آن بوسیله مختصات X و Y مشخص می گردد.
بعنوان مثال؛ تهران داخل زون 39S و مشهد داخل زون 40S قرار گرفته است. برای مشخص کردن هر نقطه از کره زمین ابتدا به زون مربوطه رجوع می شود سپس مختصات X و Y آن نقطه، محل دقیق را تعیین می کند. تنها نکته که باید به آن توجه نمود این است که در سیستم UTM محور X با نام Easting و محور Y با نام Northing خوانده می شود. به شکل زیر توجه کنید.
پس هر پروژه ای در هر نقطه از جهان بصورت خاص دارای یک مختصات UTM می باشد. حالا که یاد گرفتیم مختصات UTM چیست می خواهیم نقشه ی پلان پروژه را که شامل بیشمار نقطه می شود از اتوکد به گوگل ارث منتقل نماییم.
روش کار
مطابق توضیحات پیش، نقشه پلان پروژه در اتوکد باید دارای مختصات منطبق بر سیستم UTM باشد تا هنگام انتقال به گوگل ارث در محل صحیح نشانده شود. البته اگر نقشه فاقد مختصات UTM بود، جای نگرانی نیست چون براحتی قابل اصلاح است. تنها شرط لازم و کافی نقشه ی اتوکد این است که باید بصورت 1:1 ترسیم شده باشد.
جهت انتقال مراحل زیر را دنبال کنید:
1- فایل نقشه پروژه را (DWG) توسط نرم افزار اتوکد اجرا کنید.
2- از فایل در یک فولدر جدا Save As با فرمت dxf نسخه 2007 تهیه نمائید. در این فایل می توانید تنها بخشهایی را که جهت انتقال به گوگل ارث نیاز است نگه دارید و بقیه بخش ها را حذف کنید تا حجم فایل بیهوده سنگین نباشد.
3- نرم افزار Expert GPS نسخه 4.86 را اجرا کنید. محیط برنامه مانند شکل زیر است.
4- ترکیب کلیدهای میانبر Ctrl+I را از طریق کیبورد انتخاب کنید تا پنجره Import اجرا گردد. از آنجا آدرس فایل dxf که پیش تر ذخیره کرده بودید را معرفی نمائید. به این صورت، پنجره ای بشکل زیر باز می شود.
پنجره بالا دو ستون دارد:
تنظیمات ستون سمت چپ: این ستون در صورت UTM بودن نقشه باید تنظیم شود. اگر مختصات نقشه با سیستم مختصات UTM منطبق باشد، نوع مختصات را برابر WGS 84 قرار دهید و زون پروژه را با استفاده از شکل 2 تعیین نمایید. گزینه North بیانگر نیم کره شمالی است که برای همه جای ایران صادق است.
تنظیمات ستون سمت راست: از این ستون در صورت UTM نبودن نقشه اتوکد می توان استفاده نمود. در این بخش از شما خواسته می شود که برای سه نقطه متفاوت از پروژه، مختصات محلی (منظور همان مختصات فایل نقشه) و UTM را وارد کنید. به این ترتیب نرم افزار Expert GPS بسادگی تمام بطور خودکار مختصات کل پروژه را به UTM تبدیل می کند. بعد از تکمیل پنجره Import کلید OK را انتخاب نمایید.
5- به این صورت تمام ترسیمات موجود در فایل dxf مانند شکل زیر بر روی نقشه جغرافیایی Expert GPS قرار می گیرد. خطوط مشبک در شکل زیر نشانگر مختصات Easting و Northing است که بصورت پیش فرض به فواصل 1000 متر و خطوط توپوگرافی اصلی با فواصل 50 متر ترسیم شده است.
6- در آخرین گام، کافی است از نرم افزار Expert GPS خروجی گرفته شود. برای دستگاه GPS فایل را با پسوند gpx ذخیره کنید و برای Google Earth از برنامه، Export با پسوند kml بگیرید. اگر برنامه Google Earth را از قبل داشته باشید فقط کافی است روی فایل ساخته شده kml کلیک کرده تا بتوانید پروژه خود را بصورت ماهواره ای مانند شکل زیر مشاهده کنید.
امیدوارم این آموزش برای شما مفید بوده باشد. در صورت بروز سوال یا ابهام می توانید از بخش نظرات جهت مطرح نمودن آن اقدام نمایید.
سلام.من وقتی اکی میزنم همش ارور اینتر ا نامبر رو میده.باید چیکار کنم؟
سلام این نرم افزار تولید کدوم شرکت؟
سلام برنامه نویس این نرم افزار شخصی بنام “دن فاستر” از شرکت “توپوگرافیکس” است.
سلام پس ازمراحل بالا برای سیو در دسکتاپ فقط پسوند gpx فعال است پسوندkml فعال نیست ؟؟؟
سلام از منو File گزینه Export on map را انتخاب کنید.
سلام . چطور میشه فایل kml از گوگل ارث رو وارد نرم افزار مپ سورس کرد که کسی متوجه نشه . یعنی درواقع کسی ببینه فکر کنه track با دستگاه جی پی اس زده شده . هم ارتفاع داشته باشه و هم تاریخ و ساعت
لطفا پاسخ بدید
در ویرایش جدید این صفحه کجا قرارداره قسمت سمت راست کجاست
سلام،
نباید تغییر عمده ای کرده باشه! من با نسخه جدید کار نکردم. نهایتا با همین نسخه موضوع آموزش کار کنید.
باسلام.در بخش utmنبودن نقشه،بخش دوم نقاط محلی و یو تی ام دار چطور پیداکنیم و وارد کنیم؟
ممنون
با سلام
در بلاگ ژئورفرنس کردن نقشه بصورت کامل UTM کردن نقشه توضیح داده شده است. مقاله از طریق لینک زیر قابل دسترس است:
https://goo.gl/LMYZ7T
از طریق بنچ مارک های نقشه برداری در محل پروژه باید 3 بنچ مارک که دارای UTM هستند را در نقشه اتوکد پیدا کنید و مختصات X و Y آنرا وارد نرم افزار Expert GPS کنید.
خیلی ممنون خیلی مفید و آموزنده
سلام
خواهش می کنم.
سلام باز هم تشکر میکنم کارم رو راه انداختید …
سلام،
خواهش می کنم، خیلی خوشحالم که مطلب برای شما مفید بود.
سلام خیلی ازتون ممنونم به خاطر سخاوت شما /….
سلام
بنده هین کارارو کردم، تا نقشه اتوکد تبریز رو بندازم روی گوگل ایرس، ولی متاسفانه میره میفته روی دریای خزر
اگه میشه لطفا راهنمایی کنید،خیلی ضروریه
الان مشکل از نقشه اتوکدی هس یا بنده جایی رو اشتباه انجام میدم؟؟
سلام، مشخصات زون UTM را اشتباه وارد می کنید.
تبریز جزو 38S قرار می گیرد. شما احتمالا 39 وارد می کنید.