مقدمه
از جمله مصالح پرکاربرد و بسیار مهم در صنعت ساختمان سیمان می باشد که علاوه بر رعایت اصول مهندسی در نحوه استفاده از آن، انبار کردن و نگهداری سیمان نیز از حساسیت و اهمیت ویژهای برخوردار است. از این رو در این مقاله به ضوابط و شرایط نگهداری از سیمان پرداخته شده است.
شرایط تامین سیمان
بطور کلی سیمان به دو شکل در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرد:
1- سیمان فلهای
در این حالت پودر سیمان توسط بونکرهای حمل سیمان در محل انبار تخلیه می گردد و سیمان فاقد بسته بندی می باشد. سیمان فلهای قیمت تمام شده کمتری دارد و در پروژههایی که میزان مصرف سیمان قابل توجه است تهیه سیمان به این شکل توصیه می شود. البته برای نگهداری سیمان فلهای تجهیزات خاصی از قبیل سیلوی سیمان در محل تجهیز کارگاه نیاز میباشد که هزینههای خاص خودش را بدنبال خواهد داشت.
شکل 1 – سیلوهای نگهداری سیمان
شکل 2 – بونکر حمل سیمان
2- سیمان پاکتی
در این حالت کارخانههای سیمان، آن را در بستههای استاندارد 50 کیلویی که جنس کاغذ کرافت و یا پلاستیکی دارند بستهبندی می کند و در اختیار مشتری قرار میدهد. این پاکتها غالبا در ابعاد 9*49*64 با وزن 189 گرم در بازار عرضه می گردد. بدیهی است هزینه بستهبندی به قیمت نهایی سیمان اضافه خواهد شد. در پروژههای کوچک و یا در مواردی که امکان استفاده از سیلو جهت نگهداری سیمان وجود ندارد این روش تهیه سیمان استفاده میشود.
شکل 3 – سیمان کیسه ای
ویژگی های انبار کردن سیمان فلهای
- سیمان فلهای باید در سیلوهای استاندارد انبار و نگهداری شود.
- سازه و فونداسیون سیلو باید بر اساس محاسبات دقیق طراحی و ساخته شود.
شکل 4 – اجرای پایه های لرزه بر برای سیلوها
- سیلوها باید مجهز به تراز نما باشند تا همیشه تراز و حجم دقیق سیمان قابل محاسبه باشد. همچنین دریچهای برای میل زدن در پایین سیلو باید تعبیه شود تا درصورت طاق زدن سیمان تخیله آن ممکن گردد.
- مشخصات و تاریخ تولید سیمانهایی که وارد کارگاه شده و در سیلو انبار میشوند باید بطور کامل ثبت گردد.
- با توجه به نحوه تخلیه سیمان فلهای از ماشین حمل سیمان که بوسیله هوای فشرده صورت می گیرد تخلیه در سیلو تا 80 درصد حجم اسمی آن مجاز می باشد.
- انواع سیمان مختلف باید بطور جداگانه و در سیلوهای مجزا انبار گردد و نوع سیمان موجود در هر سیلو باید مشخص گردد تا امکان اشتباه وجود نداشته باشد.
- سیمان انبار شده در سیلو باید ظرف 90 روز مصرف گردد. چنانچه بیش از این مدت به طول بیانجامد قبل از مصرف، سیمان باید مورد آزمایش قرار گیرد.
شکل 5 – تخلیه سیمان انبار شده
ویژگی های انبار کردن سیمان کیسهای
- انواع مختلف سیمان باید بطور جداگانه در انبار نگهداری شود بطوریکه در هنگام مصرف اشتباه صورت نگیرد.
- این نوع سیمان باید بر روی سطوح کاملا خشک و عاری از رطوبت و حداقل 10 سانتیمتر بالاتر از سطح انبار یا سطح محیط اطراف در فضای آزاد (بر روی پالت و یا سکوی احداث شده برای نگهداری سیمان) نگهداری شود.
- کیسههای سیمان باید بگونهای چیده شود که به ترتیب ورود به کارگاه مصرف شوند یعنی سیمانی که زودتر وارد کارگاه میشود باید زودتر هم مصرف شود.
- در مناطق خشک حداکثر تعداد سیمان که به منظور انبار کردن میتوان بر روی هم قرارداد 12 پاکت است به شرط آنکه ارتفاع آن از 1/8 متر تجاوز نکند و در مناطق شرجی با رطوبت نسبی بیش از 90 درصد تعداد پاکتها حداکثر 8 و ارتفاع آن 1/2 متر است
- در مناطق خشک کیسه های سیمان باید نزدیک به هم و با فاصله 5 تا 8 سانتیمتر از یکدیگر قرار داده شوند تا عبور جریان هوا در بین کیسهها موجب خشک شدن سیمان شود. در مناطق شرجی با رطوبت بیش از 90 درصد کیسههای سیمان باید به یکدیگر چسبانیده شوند.
شکل 6 – ضوابط انبار کردن سیمانهای کیسه ای
- در همه مناطق کیسههای سیمان باید حداقل 30 سانتیمتر از دیوارها و 60 سانتیمتر از سقف فاصله داشته باشند.
- در مناطق و فصولی که امکان بارندگی وجود دارد کیسههای سیمان باید در انبارهای سرپوشیده نگهداری شوند و دربها، پنجرهها و دریچههای تهویه بسته باشند تا از نفوذ هوای مرطوب جلوگیری شود. چنانچه اجبارا نگهداری کیسههای سیمان در فضای آزاد انجام میشود باید با پوششهای پلاستیکی مناسب و به شکلی محکم و پایدار آنها را پوشاند.
شکل 7 – ایجاد فضا جهت عبور هوا
- در مناطق مرطوب سیمان کیسهای باید حداکثر 45 روز پس از تولید و در سایر مناطق 90 روز پس از تولید مصرف شود. چنانچه زمان مصرف بیش از این باشد سیمانها قبل از مصرف باید مورد آزمایش قرارگیرند.
- سیمانهای کیسهای که به مدت طولانی انبار میشوند ممکن است بصورت کلوخه درآیند. با غلتاندن اینگونه سیمانها بر روی یک سطح صاف میتوان آنها را اصلاح کرد. چنانچه با یکبار غلتاندن کلوخهها به پودر تبدیل شوند میتوان آن را مصرف کرد در غیر این صورت باید قبل از مصرف سیمان مورد آزمایش قرار گیرد.