انتقال پلان پروژه از اتوکد به دستگاه GPS یا گوگل اِرث

مقدمه

در پروژه های بزرگ نظیر راه سازی، جاده کشی، مجتمع های تجاری، فرودگاه ها، کارخانه ها و … پلانهای مادری تحت عناوین [General Plan] یا [General Arrangement Plan] وجود دارد که کلیات طرح را در مقیاس کلان نمایش می دهد. در این نقشه ها، ارتباط بین فازهای پروژه و حد و مرز پروژه با همجواریها مشخص می گردد. شکل زیر نمونه ای از یک پلان مادر که برای یک کارخانه بهمراه توپوگرافی منطقه ترسیم شده، نشان داده است.

در نقشه بالا تمام اجزاء مانند توپوگرافی منطقه، آبراهه ها، طرح جامع [Master Plan] کارخانه، راه های دسترسی، خاکریزی و خاکبرداریها یکجا ترسیم شده است. بوسیله این نقشه می توان کل محدوده پروژه را در ارتباط با هم مورد بررسی قرار داد.

یکی از روش های ساده جهت تنظیم چنین نقشه هایی استفاده از نرم افزار Google Earth (جهت دانلود و نصب کلیک کنید) است. همچنین برای ایجاد تبادل دیتا بین محیط های اتوکد و گوگل ارث و دستگاه جی پی اس نیاز به نوعی نرم افزار می باشد که یکی از ساده ترین و پر کاربردترین آنها نرم افزار Expert GPS نام دارد که در این مقاله به آموزش و نحوه کار با آن پرداخته می شود. اما قبل از آن مختصری راجع به سیستم مختصات بدانیم.

سیستم مختصات UTM

محیط برنامه اتوکد (در حالت دو بعدی) دارای مختصات کارتزین X و Y است که قابل سازگاری با سیستم مختصات جهانی UTM می باشد. حالا سوال اینجاست که واژه UTM چیست و چه معنایی دارد؟

واژه اختصاری UTM مخفف Universal Transverse Mercator می باشد. در این سیستم مختصاتی، کره زمین بر اساس شکل زیر به 60 مربع یکسان [Zone] تقسیم شده که برای هر [Zone] نقاط داخل آن بوسیله مختصات X و Y مشخص می گردد.

بعنوان مثال؛ تهران داخل زون 39S و مشهد داخل زون 40S قرار گرفته است. برای مشخص کردن هر نقطه از کره زمین ابتدا به زون مربوطه رجوع می شود سپس مختصات X و Y آن نقطه، محل دقیق را تعیین می کند. تنها نکته که باید به آن توجه نمود این است که در سیستم UTM محور X با نام Easting و محور Y با نام Northing خوانده می شود. به شکل زیر توجه کنید.

پس هر پروژه ای در هر نقطه از جهان بصورت خاص دارای یک مختصات UTM می باشد. حالا که یاد گرفتیم مختصات UTM چیست می خواهیم نقشه ی پلان پروژه را که شامل بیشمار نقطه می شود از اتوکد به گوگل ارث منتقل نماییم.

روش کار

مطابق توضیحات پیش، نقشه پلان پروژه در اتوکد باید دارای مختصات منطبق بر سیستم UTM باشد تا هنگام انتقال به گوگل ارث در محل صحیح نشانده شود. البته اگر نقشه فاقد مختصات UTM بود، جای نگرانی نیست چون براحتی قابل اصلاح است. تنها شرط لازم و کافی نقشه ی اتوکد این است که باید بصورت 1:1 ترسیم شده باشد.

جهت انتقال مراحل زیر را دنبال کنید:

1- فایل نقشه پروژه را (DWG) توسط نرم افزار اتوکد اجرا کنید.

2- از فایل در یک فولدر جدا Save As با فرمت dxf نسخه 2007 تهیه نمائید. در این فایل می توانید تنها بخشهایی را که جهت انتقال به گوگل ارث نیاز است نگه دارید و بقیه بخش ها را حذف کنید تا حجم فایل بیهوده سنگین نباشد.

3- نرم افزار Expert GPS نسخه 4.86 را اجرا کنید. محیط برنامه مانند شکل زیر است.

4- ترکیب کلیدهای میانبر Ctrl+I را از طریق کیبورد انتخاب کنید تا پنجره Import اجرا گردد. از آنجا آدرس فایل dxf که پیش تر ذخیره کرده بودید را معرفی نمائید. به این صورت، پنجره ای بشکل زیر باز می شود.

پنجره بالا دو ستون دارد:

تنظیمات ستون سمت چپ: این ستون در صورت UTM بودن نقشه باید تنظیم شود. اگر مختصات نقشه با سیستم مختصات UTM منطبق باشد، نوع مختصات را برابر WGS 84 قرار دهید و زون پروژه را با استفاده از شکل 2 تعیین نمایید. گزینه North بیانگر نیم کره شمالی است که برای همه جای ایران صادق است.

تنظیمات ستون سمت راست: از این ستون در صورت UTM نبودن نقشه اتوکد می توان استفاده نمود. در این بخش از شما خواسته می شود که برای سه نقطه متفاوت از پروژه، مختصات محلی (منظور همان مختصات فایل نقشه) و UTM را وارد کنید. به این ترتیب نرم افزار Expert GPS بسادگی تمام بطور خودکار مختصات کل پروژه را به UTM تبدیل می کند. بعد از تکمیل پنجره Import کلید OK را انتخاب نمایید.

5- به این صورت تمام ترسیمات موجود در فایل dxf مانند شکل زیر بر روی نقشه جغرافیایی Expert GPS قرار می گیرد. خطوط مشبک در شکل زیر نشانگر مختصات Easting و Northing است که بصورت پیش فرض به فواصل 1000 متر و خطوط توپوگرافی اصلی با فواصل 50 متر ترسیم شده است.

6- در آخرین گام، کافی است از نرم افزار Expert GPS خروجی گرفته شود. برای دستگاه GPS فایل را با پسوند gpx ذخیره کنید و برای Google Earth از برنامه، Export با پسوند kml بگیرید. اگر برنامه Google Earth را از قبل داشته باشید فقط کافی است روی فایل ساخته شده kml کلیک کرده تا بتوانید پروژه خود را بصورت ماهواره ای مانند شکل زیر مشاهده کنید.

امیدوارم این آموزش برای شما مفید بوده باشد. در صورت بروز سوال یا ابهام می توانید از بخش نظرات جهت مطرح نمودن آن اقدام نمایید.